Σάββατο 28 Μαΐου 2022

Big Quit στην ιδιωτική εκπαίδευση, μέρος 2: Διπλή δουλειά εντός ωραρίου και άπειρες υπερωρίες χωρίς αμοιβή!

Σήμερα δίνουμε στη δημοσιότητα το δεύτερο μέρος του αφιερώματός μας για το Big Quit στην ιδιωτική εκπαίδευση, όπου αναζητούμε τις ιστορίες πίσω από τους αριθμούς που μας έδωσε η μεγάλη έρευνα της ΟΙΕΛΕ, η οποία πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 800 περίπου ιδιωτικών εκπαιδευτικών.



Στο πρώτο μέρος αναδείξαμε την απόπειρα πολλών ιδιωτικών σχολείων να μετατρέψουν ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς δια της βίας σε συγγραφείς! Μάλιστα, σύμφωνα με όσα μας μετέφεραν εκπαιδευτικοί, κάποιες διοικήσεις σχολείων θορυβήθηκαν, ιδιαίτερα με τη δημοσίευση του νομικού σκέλους της υπόθεσης, και άρχισαν να «τάζουν» πληρωμές. Χαιρόμαστε ιδιαίτερα, εάν, έστω και με καθυστέρηση, κάποια σχολεία κατάλαβαν ότι πρέπει να αμειφθούν οι συνάδελφοί μας για τον τεράστιο κόπο τους. Εμείς βεβαίως καλούμε, όπως και σε κάθε παρανομία, τους συναδέλφους (ακόμη και ανώνυμα) να μας ενημερώνουν, ώστε να πράττουμε τα δέοντα.

Το δεύτερο μέρος σχετίζεται με τη «σκιώδη» εργασία των ιδιωτικών εκπαιδευτικών που είτε πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ωρολόγιου προγράμματος, είτε εκτός αυτού. Πρόκειται για τα περίφημα παράλληλα προγράμματα που φορτώνουν κατά πολύ τον όγκο εργασίας τους ή για δραστηριότητες που θα έπρεπε να λαμβάνουν χώρα εντός του ωρολόγιου προγράμματος, αλλά λόγω έλλειψης χρόνου ή λόγω επιλογής του σχολείου λαμβάνουν χώρα εκτός του νόμιμου ωραρίου των εκπαιδευτικών. Εννοείται ότι για τον διπλασιασμό της εργασίας και για τις υπερβάσεις του ωραρίου, οι συνάδελφοι δεν βλέπουν ούτε ευρώ στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς.

Α. Παράλληλα προγράμματα διδασκαλίας

Σημαντικός αριθμός ιδιωτικών σχολείων εφαρμόζουν παράλληλα προγράμματα διδασκαλίας και αξιολόγησης. Οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι τα προγράμματα PYP και MYP του ΙΒΟ. Τα προγράμματα αυτά «τρέχουν» ταυτόχρονα με το επίσημο ωρολόγιο πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας και η πραγματοποίησή τους επιβαρύνει την εργασία των εκπαιδευτικών με πολλές πρόσθετες ώρες δουλειάς. Τα σχολεία διαφημίζουν αυτά τα προγράμματα και εισπράττουν από τους γονείς αυξημένα δίδακτρα. Για να δούμε την τάξη μεγέθους, μεγάλο σχολείο της Αττικής με 1800 μαθητές χρεώνει 600 ευρώ ανά μαθητή για αυτά τα προγράμματα χωρίς να δίνει ούτε μισό ευρώ στους εκπαιδευτικούς!

Επιπλέον, τα ιδιωτικά σχολεία τρέχουν πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα (όπως για παράδειγμα το δίγλωσσο CLIL – Content and language integrated learning), για τα οποία θα έπρεπε να λάβουν άδεια από τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και να αποδώσουν διοριστήρια στους διδάσκοντες. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό συμβαίνει, όμως σε πολλά άλλα ιδιωτικά σχολεία εκπαιδευτικοί πλήρους ωραρίου καλούνται να διδάξουν σε τέτοιου τύπου προγράμματα σε ώρες που προβλέπεται από τη νομοθεσία να ασκούν διοικητικά καθήκοντα ή να παράγουν υλικό, χωρίς να αμείβονται.

Β. Online και τηλεφωνικές υπηρεσίες όλο το 24ωρο!

Είναι ένα ζήτημα που μας επισημαίνουν όλο και περισσότερο οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί. Τα σχολεία, προκειμένου να δείξουν ένα parent friendly πρόσωπο, φορτώνουν ώρες ενημερώσεων διαδικτυακά και τηλεφωνικά σε βαθμό που καταπατά βάναυσα τον μη εργασιακό χρόνο των συναδέλφων, χωρίς φυσικά καμιά αμοιβή!

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις:

  • Οι εκπαιδευτικοί, σε πολλά σχολεία, δαπανούν πολλές εργατοώρες ενημερώνοντας ψηφιακές πλατφόρμες για τη μελέτη των παιδιών, τις δραστηριότητες του σχολείου, την καθημερινή δουλειά στην τάξη, αναρτώντας φωτογραφίες, video και εκπαιδευτικό ψηφιακό υλικό.
  • Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να ενημερώνονται και να απαντούν σε mails του σχολείου, των μαθητών και των γονέων οποιαδήποτε ώρα και μέρα της εβδομάδας, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα! Είναι υποχρεωμένοι να βρίσκονται μονίμως online και μάλιστα χρησιμοποιώντας δικό τους εξοπλισμό και δική τους σύνδεση στο διαδίκτυο.
  • Οι εκπαιδευτικοί καλούνται επίσης να ενημερώνουν γονείς πολύ τακτικά, καλώντας τους εκείνοι στο τηλέφωνο και όχι μόνο στις προγραμματισμένες ώρες της εβδομάδας. Και επειδή ο χρόνος δεν επαρκεί, συχνά μένουν μία και δύο ώρες παραπάνω στο σχολείο ή αναγκάζονται να καλέσουν τους γονείς από το σπίτι τους!

Νομοθετικό πλαίσιο για την τηλεργασία και την ψηφιακή αποσύνδεση

  1. Ν. 4808/2021, άρθρο 67, παρ. 10 περί ψηφιακής αποσύνδεσης:

Ο τηλεργαζόμενος έχει δικαίωμα αποσύνδεσης, το οποίο συνίσταται στο δικαίωμά του να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως, να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή σε οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του. Απαγορεύεται κάθε δυσμενής διάκριση σε βάρος τηλεργαζομένου, επειδή άσκησε το δικαίωμα αποσύνδεσης.

  1. Ν. 4808/2021, άρθρο 67, παρ. 4 για το επίδομα τηλεργασίας

Κατά την τηλεργασία, ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος που προκαλείται στον εργαζόμενο από τη μορφή αυτή εργασίας, ήτοι το κόστος του εξοπλισμού, εκτός εάν συμφωνηθεί να γίνεται χρήση εξοπλισμού του εργαζομένου, των τηλεπικοινωνιών, της συντήρησης του εξοπλισμού και της αποκατάστασης των βλαβών. Παρέχει στον εργαζόμενο τεχνική υποστήριξη για την παροχή της εργασίας του και αναλαμβάνει να αποκαταστήσει τις δαπάνες επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεσή της ή να τις αντικαταστήσει σε περίπτωση βλάβης. Η υποχρέωση αυτή αφορά και στις συσκευές που ανήκουν στον εργαζόμενο, εκτός εάν στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται διαφορετικά. Στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται ο τρόπος χρηματικής αποκατάστασης εκ μέρους του εργοδότη του ως άνω κόστους, καθώς και του κόστους, σε μηνιαία βάση, της χρήσης του οικιακού χώρου εργασίας του εργαζομένου.

Σχετικά με το ύψος του επιδόματος τηλεργασίας:

Με την Υπουργική Απόφαση οικ. 98490/2021 που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 5646/Β/3-12-2021 καθορίζεται ελάχιστο μηνιαίο κόστος για την τηλεργασία.

Σύμφωνα με την ΥΑ:

Το ελάχιστο ποσό ορίστηκε σε μηνιαία βάση ως εξής, κατά περίπτωση:

α) ως ελάχιστο μηνιαίο κόστος χρήσης του οικιακού χώρου εργασίας ορίζεται το ποσό των δεκατριών (13) ευρώ.

β) ως ελάχιστο κόστος επικοινωνιών ορίζεται το ποσό των δέκα (10) ευρώ.

γ) ως ελάχιστο κόστος συντήρησης του εξοπλισμού ορίζεται το ποσό των πέντε (5) ευρώ.

Περισσότερα σε σχετική ανάρτηση της ΟΙΕΛΕ εδώ.

Γ. Συνεδριάσεις, συναντήσεις γονέων και περιγραφική αξιολόγηση

Στα ιδιωτικά σχολεία οργανώνονται δεκάδες συνεδριάσεις, είτε του Συλλόγου Διδασκόντων (όπου αυτός λειτουργεί…) είτε κλάδων, τάξεων κ.λπ. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, όλες οι συνεδριάσεις τέτοιας μορφής θα πρέπει να πραγματοποιούνται στο χρόνο παραμονής του εκπαιδευτικού στο σχολείο (στο διάστημα, δηλαδή, ανάμεσα στο διδακτικό ωράριο και στο συνολικό ωράριο παραμονής). Δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις οι συνεδριάσεις λαμβάνουν χώρα τα απογεύματα, ενώ με την επέκταση της τηλεργασίας, πολλές φορές γίνονται βράδια ή και Σαββατοκύριακα.

Στα περισσότερα, επίσης, ιδιωτικά σχολεία οι ενημερώσεις γονέων πραγματοποιούνται απογευματινές ή βραδινές ώρες. Είναι κατανοητή η επιλογή για τη διευκόλυνση των γονέων που εργάζονται, όμως πρόκειται για υπερωριακή απασχόληση σε χρόνο εκτός ωραρίου των εκπαιδευτικών που θα πρέπει να αμείβεται.

Θα πρέπει, επίσης, να γίνει αναφορά στο ζήτημα των περιγραφικών αξιολογήσεων που ταλανίζουν μεγάλο αριθμό συναδέλφων. Η αξιολόγηση των μαθητών γίνεται με συγκεκριμένο τρόπο βάσει της κείμενης νομοθεσίας. Σε όλο και περισσότερα ιδιωτικά σχολεία οι εκπαιδευτικοί υποχρεώνονται να συμπληρώνουν πολυσέλιδα δελτία περιγραφικών αξιολογήσεων για αριθμό μαθητών που φθάνει συχνά τους 30 (φανταστείτε εδώ τον εκπαιδευτικό της δευτεροβάθμιας που έχει πολλά τμήματα…) και υποχρεώνονται σε πολύ μεγάλο αριθμό ωρών απασχόλησης εκτός ωραρίου, μιας που το υποχρεωτικό 30ωρο δεν επαρκεί ούτε για το 10% των εκτός διδακτικής απασχόλησης εργασιών.

Νομοθετικό πλαίσιο για το νόμιμο ωράριο των εκπαιδευτικών

Το εργασιακό́ ωράριο των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ρυθμίζεται με την παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (167 Α ́), όπως έχει τροποποιηθεί́ με την παρ. 2 του άρθρου 101 του ν. 4823/2021 (136 Α ́) και ισχύει, που ορίζει ότι:

«8. Οι εκπαιδευτικοί́ των σχολείων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παραμένουν υποχρεωτικά στο σχολείο τους τις εργάσιμες ημέρες, πέρα από τις ώρες διδασκαλίας, όχι όμως πέρα από έξι (6) ώρες την ημέρα ή τριάντα (30) ώρες την εβδομάδα και με την επιφύλαξη της παρ. 21 του Κεφαλαίου ΣΤ’ του άρθρου 11, για την προσφορά και άλλων υπηρεσιών που ανατίθενται από τον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας και συνδέονται με το γενικότερο εκπαιδευτικό έργο, όπως η προετοιμασία του εποπτικού εκπαιδευτικού υλικού και των εργαστηριακών ασκήσεων, η διόρθωση εργασιών και διαγωνισμάτων, η καταχώριση ενημέρωση της αξιολόγησης των μαθητών, η συμμετοχή στην προετοιμασία και την πραγματοποίηση εορταστικών, αθλητικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων, ο προγραμματισμός και η αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου, η συνεργασία με εκπαιδευτικούς που διδάσκουν στο ίδιο τμήμα ή που διδάσκουν τα ίδια γνωστικά αντικείμενα, οι παιδαγωγικές συναντήσεις για την κατάρτιση ομαδικών ή εξατομικευμένων προγραμμάτων υποστήριξης συγκεκριμένων μαθητικών ομάδων ή μαθητών, η επίβλεψη σχολικών γευμάτων, η ενημέρωση των γονέων και κηδεμόνων, η τήρηση βιβλίων του σχολείου και η εκτέλεση διοικητικών εργασιών. Με την επιφύλαξη της περ. α’2 της παρ. 2 του άρθρου 53 του ν. 2721/1999 (Α’ 112), από τις πρόσθετες αυτές υπηρεσίες απαλλάσσεται ο γονέας παιδιού μέχρι δύο ετών.»

Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 101 του ν. 4823/2021 (136 Α ́) «Ο Διευθυντής ή ο Προϊστάμενος της σχολικής μονάδας αναθέτει στο διδακτικό προσωπικό την εκτέλεση εξωδιδακτικών εργασιών, εκτός του διδακτικού και εντός του εργασιακού ωραρίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (Α’ 167).»

Νομοθεσία για τις συνεδριάσεις διδασκόντων

Η παρ. 2 του Κεφαλαίου ΣΤ’ του άρθρου 11 του ν. 1566/1985 (167 Α ́) ορίζει ότι:

«2. Ο σύλλογος των διδασκόντων συνεδριάζει, ύστερα από πρόσκληση του προέδρου του, τακτικά, τουλάχιστον μια φορά πριν από την έναρξη των μαθημάτων και μια φορά στο τέλος κάθε τριμήνου και έκτακτα, όταν το κρίνει σκόπιμο ο πρόεδρος η το ζητήσει εγγράφως για συγκεκριμένα θέματα τουλάχιστον το ένα τρίτο των μελών του. Οι συνεδριάσεις γίνονται μέσα στο ωράριο εργασίας και σε καμία περίπτωση σε ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων

Πώς αμείβεται η υπερωριακή απασχόληση

Σύμφωνα με το Ν.4354/2015, για το εκπαιδευτικό προσωπικό πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η ωριαία αμοιβή για υπερωριακή απασχόληση ορίζεται στο ποσό των δέκα (10) ευρώ και μέχρι είκοσι (20) ώρες μηνιαίως.

Την αποζημίωση υπερωρίας δικαιούται ο εκπαιδευτικός ο οποίος διδάσκει πέραν του υποχρεωτικού διδακτικού του ωραρίου, εφόσον του έχει ανατεθεί η υπερωρία με Πράξη του Συλλόγου Διδασκόντων κι εφόσον έχει πάρει την έγκριση του οικείου Π.Υ.Σ.Π.Ε./Π.Υ.Σ.Δ.Ε. στις περιπτώσεις που απαιτείται. Επίσης, πριν ξεκινήσει η υπερωρία θα πρέπει να δηλωθεί στο myschool.

Δ. Αντικαταστάσεις απόντων (κυρίως ασθενών) εκπαιδευτικών

Δυστυχώς πάρα πολλά ιδιωτικά σχολεία δεν αμείβουν τις αντικαταστάσεις, σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις (όπως μας ενημερώνουν συνάδελφοι) οι διοικήσεις καλούν τους αντικαταστάτες να ζητήσουν τα χρήματα από τον …ασθενή (ή για έκτακτους λόγους απόντα) συνάδελφό τους!

Σύμφωνα με τη νομική μας ομάδα, το σκεπτικό της οποίας μπορείτε να μελετήσετε πιο κάτω, οι αντικαταστάσεις γίνονται με πρόταση του Διευθυντή ή του Προϊστάμενου από εκπαιδευτικούς της ίδιας ειδικότητας που καλύπτουν πλήρως το υποχρεωτικό τους ωράριο, θεωρούνται ώρες υπερωρίας και αμείβονται αναλόγως.

Νομοθετικό πλαίσιο για τις αντικαταστάσεις εκπαιδευτικών

Το πλήρες νομικό σκεπτικό που έχει καταρτίσει ο νομικός σύμβουλος της ΟΙΕΛΕ Γιώργος Μελισσάρης, μπορείτε να δείτε εδώ.

Τρίτη 24 Μαΐου 2022

Ετήσια Έκθεση για την Εκπαίδευση 2019-2020 του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ: Σήμα κινδύνου και σαφές αίτημα μετασχηματισμού του παραγωγικού μοντέλου για μια χώρα που γερνά παραγωγικά, δημογραφικά, με μια παρωχημένη επιχειρηματικότητα που αρνείται να επενδύσει σε γνώση και ανθρώπινο δυναμικό

Το Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) της ΓΣΕΕ παρουσίασε σήμερα την Ετήσια Έκθεσή του για την Εκπαίδευση με θέμα «Εκπαίδευση και απασχόληση: Μεγέθη, τάσεις και εξελίξεις» που διοργανώθηκε στο Αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης.





Στο δεύτερο αυτό μέρος της Ετήσιας Έκθεσης για την Εκπαίδευση 2019-2020, μέσα από την επεξεργασία στατιστικών στοιχείων των βασικών ερευνητικών πηγών, διαπιστώθηκε ότι η χώρα μαστίζεται από παραγωγικό μαρασμό (καθώς βασικά τμήματα της πρωτογενούς παραγωγής παρουσιάζουν εξαιρετικά χαμηλή απόδοση) και από τον παρωχημένο χαρακτήρα της επιχειρηματικότητας. Οι εγχώριοι επιχειρηματίες δεν ενδιαφέρονται  για την κατάρτιση των εργαζόμενων, δεν επενδύουν στην έρευνα και στην καινοτομία, δεν  συμμετέχουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό της νέας εποχής. H παρωχημένη επιχειρηματικότητα, επιπλέον, δεν επιτρέπει την απορρόφηση του εξαιρετικά ποιοτικού δυναμικού που παράγει το εκπαιδευτικό σύστημα, με αποτέλεσμα το brain waste και, τελικά, το brain drain. Επομένως, η χώρα δείχνει αδύναμη και ανέτοιμη να αντιμετωπίσει τις νέες, παγκόσμιες προκλήσεις (όπως για παράδειγμα μια ενδεχόμενη επισιτιστική κρίση), απαιτείται δε άμεσα μετασχηματισμός του παραγωγικού της μοντέλου και αναβάθμιση του συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα κύρια ευρήματα της Έκθεσης του ΚΑΝΕΠ:

α) Ο πρωτογενής τομέας παραγωγής και ειδικότερα ο κλάδο της γεωργίας, καταρρέει, γεγονός που εντείνει το φόβο πως η Ελλάδα είναι ανοχύρωτη σε μια ενδεχόμενη επισιτιστική κρίση. Η χώρα βρίσκεται στην 26η θέση στην ΕΕ-28 σε απόδοση παραγωγής, γεγονός που συνδέεται άμεσα με το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης-κατάρτισης των απασχολούμενων στον κλάδο αυτό (στην πλειονότητά τους διαθέτουν μόνο πρακτική γεωργική εμπειρία).

β) Στους 15 πιο δυναμικούς κλάδους οικονομικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε ένας της κατηγορίας Έρευνα και Ανάπτυξη (Research and Development). Επίσης, η πλειονότητα των επιχειρήσεων είναι χαμηλής ψηφιακής έντασης, με τη χώρα να κατατάσσεται στις χαμηλότερες θέσεις στην ΕΕ-28 στον σχετικό δείκτη (Δείκτης ψηφιακής έντασης – DII) τόσο ως προς το σύνολο των επιχειρήσεων (27η θέση) όσο και ως προς τη διαβάθμισή τους σε μικρές (28η θέση), μεσαίες (21η θέση) ή μεγάλες (26η θέση).

γ) Η Ελλάδα βρίσκεται στην αρνητική 2η θέση στην ΕΕ-28 σε ό,τι αφορά τον «δείκτη επιχειρήσεων χωρίς στρατηγικό σχέδιο και δραστηριότητες συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης (CVT, γεγονός που είναι ενδεικτικό της διαχρονικής έλλειψης κουλτούρας των επιχειρήσεων στην Ελλάδα στο να επενδύουν στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους μέσω της αναβάθμισης των δεξιοτήτων του.

δ) Επιπρόσθετα,η χώρα βρίσκεται στην 3η υψηλότερη θέση στην ΕΕ-28 στην κάθετη αναντιστοιχία δεξιοτήτων, με ένα 32,3% ατόμων ηλικίας 15-34 ετών και με μορφωτικό επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να απασχολούνται σε επαγγέλματα που απαιτούν χαμηλότερο επίπεδο γνώσεων-δεξιοτήτων (brain waste). Αυτή είναι και η κύρια αιτία για τη διαφυγή του πιο δυναμικού και ποιοτικού ανθρώπινου δυναμικού μας στο εξωτερικό (brain drain).

δ) Τέλος, τα 2/3 των επιχειρήσεων στην Ελλάδα (περίπου 67%) είναι έντασης εργασίας, χαμηλών αμοιβών (φθηνή εργασία) και υψηλών ρίσκων (στον πρωτογενή κυρίως τομέα) και μόνο το 1/3 είναι έντασης γνώσης. Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται και στη χαμηλή προστιθέμενη αξία που παρουσιάζει η πλειονότητα της επιχειρηματικότητας στη χώρα.

Μετά την παρουσίαση της Έκθεσης, η εκδήλωση περιλάμβανε συζήτηση στρογγυλής τράπεζας με τη συμμετοχή εκπροσώπων των πολιτικών κομμάτων, προσωπικοτήτων της ακαδημαϊκής κοινότητας και εμπειρογνωμόνων εγνωσμένου κύρους.

Βασικά σημεία των τοποθετήσεων στην παρουσίαση της Έκθεσης

Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ και Πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ Γιώργος Χριστόπουλος ανέφερε ότι η σημερινή εκδήλωση έχει έναν μεγάλο απόντα, το Μιχάλη Κουρουτό, που θεμελίωσε το ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ μαζί με μια ομάδα οραματιστών συνδικαλιστών και εμπειρογνωμόνων το 2004. Τόνισε ότι το ΚΑΝΕΠ έχει αναλάβει ένα βαρύ έργο, το οποίο φέρει εις πέρας επενδύοντας σε έναν πλατύ κοινωνικό διάλογο, και έχοντας πλήρη επιστημονική και ερευνητική αυτονομία.

Ο Πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος στην ομιλία του στάθηκε στη μεγάλη σημασία για τον κόσμο της εργασίας και την κοινωνία που έχει η δουλειά των ερευνητικών φορέων της ΓΣΕΕ. Σημείωσε ότι το εκπαιδευτικό σύστημα παράγει ποιοτικό προσωπικό που όμως οι εργοδότες δεν μπορούν να απορροφήσουν, λόγω του αναχρονιστικού χαρακτήρα που έχει η ελληνική επιχειρηματικότητα.

Α) Στρογγυλή τράπεζα πολιτικών εκπροσώπων

Ο Γενικός Γραμματέας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Διά Βίου Μάθησης και Νεολαίας του ΥΠΑΙΘ Γιώργος Βούτσινος παραδέχθηκε ότι υπάρχουν σοβαρές παθογένεις τόσο στο εκπαιδευτικό σύστημα όσο και στην αγορά εργασίας, υπογράμμισε ωστόσο ότι υπάρχει κοινωνική ευθύνη στο γεγονός ότι οι νέοι δεν επιλέγουν την τεχνική εκπαίδευση, λόγω «της εμμονής  για την ανώτατη εκπαίδευση».

Ο Εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία και πρ. Υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Νάσος Ηλιόπουλος υποστήριξε ότι οι νεοφιλελεύθερες επιλογές στην εργασία, στην εκπαίδευση και στην οικονομία καταδικάζουν τη χώρα  σε μαρασμό. Ανέφερε ότι η κυβέρνηση έχει επιβάλει το «βαλκανικό μοντέλο παραγωγής», ένα μοντέλο που παράγει χαμηλής ποιότητας προϊόντα με τις επιχειρήσεις να εκμεταλλεύονται άγρια τους εργαζόμενους, ενώ με την κατάργηση χιλιάδων θέσεων από τα Πανεπιστήμια δεν ενισχύει την τεχνική εκπαίδευση, αλλά δημιουργεί πελατεία για επιχειρηματίες της εκπαίδευσης. Υπό τις συνθήκες αυτές, τόνισε, δεν πρόκειται να επιστρέψουν πίσω οι χιλιάδες νέοι, εξειδικευμένοι εργαζόμενοι που έφυγαν στο εξωτερικό.

Ο Επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και Βουλευτής Ηλείας Μιχάλης Κατρίνης τόνισε ότι όλα είναι θέμα εκπαίδευσης. Παρουσίασε την εφιαλτική κατάσταση στον πρωτογενή τομέα, λέγοντας ότι εισάγουμε πλέον τα πάντα, από σπόρους έως φυτοφάρμακα και ζωοτροφές, έχοντας απωλέσει το χαρακτήρα της χώρας που πρώτευε στη γεωργία και στην κτηνοτροφία. Δήλωσε ότι η Ελλάδα έχει τεράστιες δυνατότητες, ειδικά στον αγροδιατροφικό τομέα, αρκεί να επενδύσει στη γνώση και να καταστεί η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση στη χώρα πραγματική επιλογή για τους μαθητές.

Β) Στρογγυλή τράπεζα ακαδημαϊκών εκπροσώπων

Ο Καθηγητής του Οικονομικού Τμήματος του ΕΚΠΑ και Επιστημονικός Διευθυντής του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ Γιώργος Αργείτης δήλωσε ότι η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας θα  έπρεπε να έχει ξεκινήσει ήδη, καθώς χάνεται το τρένο της ευθυγράμμισης με την υπόλοιπη Ευρώπη. Χαρακτήρισε το παραγωγικό σύστημα ως την καρδιά της οικονομίας που όμως είναι βαριά ανεπαρκής και δεν μπορεί πλέον να την τροφοδοτήσει. Η εφαρμογή πολιτικών, σύμφωνα με τον κ. Αργείτη, που απορρυθμίζουν την εργασία και την οικονομία έχει βασική ευθύνη για την κατάρρευση του παραγωγικού υποδείγματος και τόνισε ότι η εμμονή με την παντοκρατορία της αγοράς είναι ουτοπική. Η λύση, σύμφωνα με τον Καθηγητή, είναι η επαναφορά εργασιακών σχέσεων με σταθερότητα και ασφάλεια (η πλήρης απασχόληση) που μπορεί να επαναφέρει πρόοδο και ευημερία.

Ο Καθηγητής του τμήματος Οικονομικών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Πρόεδρος – Επιστημονικός Διευθυντής του ΚΕΠΕ και του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας Παναγιώτης Λιαργκόβας αναφέρθηκε στα διαρθρωτικά προβλήματα που η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει και δεν της επιτρέπουν να αναπτυχθεί. Μίλησε για το ότι, ενώ οι μικρές επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκκαλιά των διεθνών οικονομιών, στην Ελλάδα έχουμε πλήθος πολύ μικρών επιχειρήσεων που δεν μπορούν να αναπτύξουν δυναμικήνα επενδύσουν στην κατάρτιση, να παράξουν καινοτόμα προϊόντα, να επιδείξουν εξωστρέφεια. Ανέφερε το παράδειγμα της Ιρλανδίας που κατόρθωσε να προσελκύσει επιχειρήσεις, επειδή επένδυσε στο ανθρώπινο δυναμικό της.

Η Καθηγήτρια του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής Προσχολικής Ηλικίας του ΕΚΠΑ κα Νέλλη Ασκούνη επικεντρώθηκε στο κρίσιμο ζήτημα των κοινωνικών, εκπαιδευτικών και οικονομικών ανισοτήτων μιλώντας για την παρέμβαση που πρέπει να γίνει στο εγχώριο εκπαιδευτικό σύστημα από τις χαμηλότερες βαθμίδες του. Ανέφερε το παράδειγμα της Φινλανδίας, λέγοντας ότι η επιτυχία του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού συστήματος έγκειται στο δραστικό περιορισμό των ανισοτήτων. Την ώρα που το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα επενδύει στην καλλιέργεια ανισοτήτων με την προώθηση Πρότυπων και Πειραματικών σχολείων, η Φινλανδία καυχιέται για το γεγονός ότι όλα τα σχολεία της διέπονται από τις ίδιες αρχές λειτουργίας. Αναφέρθηκε, δε, σε περιπτώσεις εκπαιδευτικής ανισότητας μέσα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, εκτιμώντας ότι, αν συνεχιστούν αυτές οι συντηρητικές πολιτικές, η κατάσταση θα επιδεινωθεί.

Το συντονισμό των δύο τραπεζών διαλόγου είχαν ο Γενικός Διευθυντής των ΙΝΕ και ΚΑΝΕΠ ΓΣΕΕ Χρήστος Γούλας και ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Επιστημονικός Διευθυντής του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ Νίκος Φωτόπουλος.

 Δείτε εδώ όλη την εκδήλωση

Σάββατο 21 Μαΐου 2022

Big Quit στην ιδιωτική εκπαίδευση, μέρος 1: «Συγγραφείς» …δια της βίας, και χωρίς πνευματικά δικαιώματα!

Η ΟΙΕΛΕ ήταν η πρώτη μεγάλη συνδικαλιστική οργάνωση που προσέγγισε ερευνητικά το πολύ σημαντικό φαινόμενο του Big Quit, της παραίτησης εκατομμυρίων εργαζόμενων από τις δουλειές τους σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο λόγω άσχημων εργασιακών συνθηκών (εντατικοποίησης της δουλειάς, κακών αμοιβών, bullyingmobbing, σεξουαλικής παρενόχλησης κ.λπ.), στον κλάδο μας. Από την έρευνα που διεξήχθη με τη συμμετοχή περίπου 800 ιδιωτικών εκπαιδευτικών προέκυψαν ενδιαφέροντα στοιχεία, με αποκορύφωμα ότι 2 στους 3 συναδέλφους θέλουν να αποχωρήσουν από το σχολείο τους.



Όπως προαναγγείλαμε, θέλαμε να ανιχνεύσουμε τις ιστορίες, τα πραγματικά περιστατικά πίσω από την τάση φυγής των ιδιωτικών εκπαιδευτικών. Για το λόγο αυτό μιλήσαμε με πολλούς από τους συμμετέχοντες στην έρευνα ή με καταγγέλλοντες παρανομίες στο χώρο εργασίας τους και ομαδοποιήσαμε τις αιτίες της μεγάλης δυσαρέσκειας που είναι πλέον διάχυτη στον κλάδο μας. Σήμερα θα ασχοληθούμε με ένα από τους πιο συνηθισμένους λόγους εργασιακής υπερφόρτωσης και μάλιστα υπό το κράτος απειλών και χωρίς (φυσικά…) αμοιβή: τη συγγραφή βιβλίων-βοηθημάτων.

Στο τέλος αυτής της σειράς αναρτήσεών μας θα συνταχθεί η Μαύρη Βίβλος του Big Quit στην Ιδιωτική Εκπαίδευση που θα αποσταλεί στην πολιτική ηγεσία, στα κόμματα και στους κοινωνικούς φορείς. Όσο η κατάσταση αυτή διαιωνίζεται και επιδεινώνεται, τόσο τα ιδιωτικά σχολεία θα κινδυνεύσουν να βρεθούν μπροστά στην τεράστια απειλή που αντιμετώπισαν οι ιδιωτικές μονάδες πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης 15 χρόνια πριν, όταν αδυνατούσαν να βρουν εκπαιδευτικούς, ενώ πολλές κινδύνευσαν με λουκέτο.

«Εθελοντές» και απειλούμενοι αγγαρειομάχοι

Σε πολλά ιδιωτικά εκπαιδευτήρια οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί υποχρεώνονται σε εργασίες που δεν προβλέπονται από τη νομοθεσία. Μια από αυτές είναι η συγγραφή σημειώσεων, ασκήσεων κ.λπ.  σε μορφή βιβλίων-βοηθημάτων. Σύμφωνα με τις καταγγελίες-αφηγήσεις των συναδέλφων, οι διδάσκοντες δεν ετοιμάζουν μόνο τη δουλειά που εκείνοι κρίνουν ότι πρέπει να ετοιμάσουν για την τάξη τους, αλλά κάνουν πολύ περισσότερα, κυρίως για διαφημιστικούς λόγους (λίγες φορές τα βοηθήματα αυτά χρησιμοποιούνται, καθώς είναι αδύνατον να καλυφθεί η ύλη και ένα δεύτερο βιβλίο παράλληλα).

Συνάδελφοι από μεγάλο εκπαιδευτήριο της Αττικής μας αναφέρουν χαρακτηριστικά σε επιστολή τους προς την ΟΙΕΛΕ:

«Λαμβάνουμε mail-εντολές από διευθυντικά στελέχη ή συντονιστές κλάδων να γράψουμε βοηθήματα στον ελεύθερο χρόνο μας «για το καλό του σχολείου». Δεν ζητείται ποτέ η συναίνεσή μας, καθώς μας αναφέρουν ότι είναι τμήμα των υποχρεώσεών μας. Για αμοιβή, βέβαια, ούτε λόγος»

Όσο για την απλήρωτη αυτή πνευματική δημιουργία, αυτή μένει στα χέρια του σχολείου, όταν ο εκπαιδευτικός αποχωρήσει! Η συνάδελφος Ε.Ζ. που πλέον έχει φύγει από την ιδιωτική εκπαίδευση μας αναφέρει ότι υποχρεώθηκε να υπογράψει συμφωνητικό (!) πως παραχωρεί τη δουλειά της στο σχολείο και πως δεν έχει πλέον κανένα δικαίωμα να χρησιμοποιήσει αυτό το υλικό που η ίδια έφτιαξε εκτός σχολείου!! Η υπογραφή τέτοιων συμφωνητικών, με την «ευγενική» υπόμνηση της ελεύθερης απόλυσης, έχει λάβει χαρακτηριστικά επιδημίας στα ιδιωτικά σχολεία.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η συγγραφή ενός βιβλίου απαιτεί μεγάλο αριθμό εργατοωρών που είναι αδύνατον να καλυφθεί στο χρόνο νόμιμης παραμονής στη σχολική μονάδα. Οι εκπαιδευτικοί που με την απειλή της «έξωσης» υποχρεώνονται να γίνουν συγγραφείς, το πράττουν στον υποτιθέμενο ελεύθερο χρόνο τους. Απογεύματα, Σαββατοκύριακα, γιορτές. Η Κ. Π., εκπαιδευτικός γνωστού σχολείου της Αθήνας, μας γράφει χαρακτηριστικά:

«Υπήρξε χρονιά που δεν μπόρεσα να δω τα παιδιά μου σχεδόν κανένα Σαββατοκύριακο στη διάρκεια του διδακτικού έτους. Ευτυχώς έχω γονείς που μένουν κοντά και τα κρατούν, Με υποχρέωναν να γράφω ατελείωτες σελίδες φυλλαδίων και σημειώσεων που έπρεπε να ανανεώνονται συνέχεια».

Το γεγονός ότι οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί δεν πληρώνονται για την έξτρα δουλειά τους, έχει πάψει να μας εκπλήσσει. Θα πρέπει, όμως, να αναρωτηθούν και οι «φωστήρες» εργοδότες, αν η εν πολλοίς διαφημιστική αυτή ενέργεια τούς βοηθά να «πουλήσουν» το προϊόν τους. Το να είσαι εκπαιδευτικός δεν σημαίνει ότι είσαι ταυτόχρονα και συγγραφέας…

Στο χορό (δυστυχώς) και μη κερδοσκοπικά σχολεία!

Στον ιδιότυπο αυτό ανταγωνισμό παροχής «βιβλίων» φαίνεται ότι έχουν αρχίσει και συμμετέχουν μη κερδοσκοπικά σχολεία που μέχρι σήμερα είχαν κερδίσει την εμπιστοσύνη των γονέων λόγω κυρίως του καλού εκπαιδευτικού κλίματος και των αρμονικών σχέσεων μέσα στην κοινότητά τους. Δυστυχώς αυτό για κάποια τέτοια εκπαιδευτήρια έχει αρχίσει να αλλάζει.

Πρόσφατα λάβαμε γνώση για αυστηρή εντολή σε κάποια πολύ γνωστά σχολεία της Αττικής που υποχρεώνουν, χωρίς κανένα διάλογο, τους συναδέλφους να γράψουν ολόκληρα βιβλία, αναφέροντας μάλιστα και …προδιαγραφές (γραμματοσειρές, πάχος εξωφύλλων κ.λπ.)! Οι εκπαιδευτικοί σε ένα από αυτά ρώτησαν τη διοίκηση, εάν αυτή η εξαιρετικά κοπιώδης και μακρόχρονη εργασία θα αμειφθεί, δεν έλαβαν όμως ποτέ κάποια απάντηση…

Η ΟΙΕΛΕ δεν θα αφήσει έτσι την κατάσταση.  Έχοντας τα στοιχεία των σχολείων αυτών, ενημερώνουμε ότι θα δημοσιοποιήσουμε τα περιστατικά και, απευθυνόμενοι σε όλες τις αρμόδιες εποπτικές αρχές, θα ζητήσουμε την παραδειγματική τιμωρία των υπεύθυνων που νομίζουν ότι απευθύνονται σε είλωτες χωρίς φωνή.

Ζητούμε, επίσης, από τους συναδέλφους να καταγγέλλουν τέτοια φαινόμενα, ή οποιαδήποτε άλλη περίπτωση υποχρέωσης παροχής εργασίας συναφούς ή μη με το εκπαιδευτικό λειτούργημα εκτός ωραρίου.

Το νομικό σκέλος της υπόθεσης

Ζητήσαμε από το νομικό μας σύμβουλο Γιώργο Μελισσάρη να μας αναφέρει τι προβλέπει η νομοθεσία για την επιβολή συγγραφικής εργασίας σε ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς. Η απάντησή του (την οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν σωματεία εκπαιδευτικών ή ατομικά οι συνάδελφοι σε νομικές ενέργειες κατά των σχολείων τους) έχει ως εξής:

«Από την οποιαδήποτε εντολή (δοθέντος ότι δεν διατυπώνεται κάποιος προαιρετικός χαρακτήρας στην ενέργεια αυτή) για τη συγγραφή «βοηθητικού εγχειριδίου», προκύπτουν μια σειρά από ζητήματα τα οποία άπτονται τόσο στην εφαρμογή των κανόνων του δικαίου της πνευματικής ιδιοκτησίας όσο και του προστατευτικού πλαισίου του εργατικού δικαίου. Συγκεκριμένα:

Α) Ο κανόνας είναι ότι αρχικός δικαιούχος της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι ο δημιουργός, κανόνας που εφαρμόζεται και στα πνευματικά έργα των εργαζομένων (άρθρο 8 παρ.1 εδ.α’ Ν. 2121/1993). Δηλαδή ο δημιουργός-εργαζόμενος, ως φυσικό πρόσωπο, και μόνον αυτός, αποκτά πρωτότυπα το δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας, κατά την πλήρη εφαρμογή των ανωτέρω αρχών του δημιουργού και της αλήθειας (Ν.Γεωργιάδου «Η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας στο πλαίσιο της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας» ΔΕΝ 2022,1). Μ’ άλλα λόγια, το δημιούργημα ανήκει πρωτογενώς σε εκείνον που το δημιούργησε, ανεξαρτήτως της υπηρεσιακής ή εργασιακής σχέσης, δηλ.στον εργαζόμενο. Τα ερωτήματα που τίθενται εν προκειμένω:

  • Θα προστατευθεί το πνευματικό δικαίωμα των δημιουργών επί του «εγχειριδίου»;
  • Θα αναφέρονται οι συντάκτες στο βιβλίο αυτό;
  • Θα γίνεται μνεία ποια είναι η συγκεκριμένη συνεισφορά του κάθε εκπαιδευτικού (αφού το έργο θα είναι προϊόν συνεργασίας) και σε ποιο τμήμα του βιβλίου;

Β) Ο νόμος, προκειμένου να εξισορροπηθεί η ενδεχόμενη συμβολή του εργοδότη στη διαδικασία της πνευματικής δημιουργίας του εργαζομένου, η άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος, η παροχή τεχνικών, οργανωτικών και οικονομικών μέσων, η πιθανή χρηματοδότηση του αποτελέσματος της εργασίας κλπ., προβλέπει ότι στον εργοδότη μεταβιβάζονται, μόνον αν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία με τον εργαζόμενο, κάποιες εξουσίες από το περιουσιακό δικαίωμα των έργων (εκμετάλλευση κλπ.) που είναι αναγκαίες για την εκπλήρωση του σκοπού της σύμβασης εργασίας. Κεφαλαιώδες μέγεθος εδώ είναι να αποδειχθεί αν η υποχρέωση για τη συγγραφή βιβλίου έγινε στο πλαίσιο συμβατικών υποχρεώσεων του εργαζόμενου ή εμπίπτει στο σκοπό της σύμβασης εργασίας. Γεννάται λοιπόν το ερώτημα: Θα αποδεχθεί το σχολείο αίτημα των πνευματικών δημιουργών-εκπαιδευτικών, να μην μεταβιβαστεί τμήμα του περιουσιακού δικαιώματος στον εργοδότη αλλά να είναι αυτοί αποκλειστικά δικαιούχοι πιθανής οικονομικής εκμετάλλευσης του έργου κλπ.; Από την άλλη, είναι σκοπός και περιεχόμενο της σύμβασης εργασίας ενός ιδιωτικού εκπαιδευτικού η συγγραφή βιβλίου, ώστε να αξιώνεται η εκτέλεσή του, χωρίς μάλιστα αυστηρά προκαθορισμένο πλαίσιο προστασίας του πνευματικού δικαιώματος;

Γ) Σύμφωνα με τα άρθρο 101 του ν. 4823/2021 ο  Διευθυντής ή ο Προϊστάμενος της σχολικής μονάδας αναθέτει στο διδακτικό προσωπικό την εκτέλεση εξωδιδακτικών εργασιών, εκτός του διδακτικού και εντός του εργασιακού ωραρίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/85 («… συνδέονται με το γενικότερο εκπαιδευτικό έργο όπως η προετοιμασία του εποπτικού εκπαιδευτικού υλικού και των εργαστηριακών ασκήσεων…»). Εμπίπτει η συγγραφή βιβλίου/εγχειριδίου στις «εξωδιδακτικές εργασίες» που αναφέρει ο νόμος; Είναι στο πλαίσιο των ευρύτερων, έστω, καθηκόντων του εκπαιδευτικού, η εκπόνηση ενός τόσο σύνθετου και ιδιαίτερου έργου, το οποίο, ασφαλώς, δεν αποτελεί απλώς «προετοιμασία εποπτικού εκπαιδευτικού υλικού» αλλά πρωτογενή εκπαιδευτική δημιουργία; Προφανώς όχι, αν αναλογιστούμε μάλιστα ότι η συγγραφή του εντός του εργασιακού ωραρίου, σύμφωνα με το νόμο, επιπροσθέτως των λοιπών κύριων εκπαιδευτικών καθηκόντων, θα απέβαινε σε βλάβη της ποιότητας του δημιουργήματος.

Δ) Στην περίπτωση που συμφωνηθεί ότι το αποκλειστικό δικαίωμα εκμετάλλευσης του έργου θα ανήκει στο σχολείο, προβλέπεται επιπλέον αμοιβή για  τον εκπαιδευτικό-δημιουργό; Με δεδομένο ότι η συγγραφή βιβλίου δεν εμπίπτει στον κύκλο των καθηκόντων του εκπαιδευτικού, κείται δηλ. εκτός του σκοπού της εργασιακής σύμβασης, δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι με την καταβολή του μηνιαίου μισθού εξαντλείται η σχετική υποχρέωση του εργοδότη για αποζημίωση του δημιουργού. Η αμοιβή για τη μεταβίβαση του δικαιώματος εκμετάλλευσης στον εργοδότη, καταβάλλεται με τη μορφή του μισθού, μόνο στην περίπτωση που η σύμβαση εργασίας εμπεριέχει την υποχρέωση συγγραφής και όχι για καθετί που ανατίθεται επιπλέον».

Τετάρτη 18 Μαΐου 2022

Η διαιώνιση των ανισοτήτων και η εξυπηρέτηση επιχειρηματικών συμφερόντων πίσω από τη νέα περικοπή θέσεων από τα Πανεπιστήμια



Από το Υπουργείο Παιδείας ανακοινώθηκαν οι διαθέσιμες θέσεις εισακτέων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση για το Ακαδημαϊκό έτος 2022-23. Οι θέσεις αυτές έχουν μειωθεί σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά κατά 9.000 περίπου! Πρόσχημα της περικοπής η δήθεν αύξηση της ποιότητας των παρεχόμενων σπουδών. Ταυτόχρονα παραμένει σε ισχύ η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ), η οποία λειτούργησε ως φίλτρο εισαγωγής για 20.000 περίπου υποψήφιους το καλοκαίρι του 2021, με όλες τα παράλογες συνέπειες που παρακολουθήσαμε το προηγούμενο καλοκαίρι, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη ΜΗ εισαγωγή φοιτητών στην Αρχιτεκτονική Ξάνθης, και θεσμοθετήθηκε η Τράπεζα θεμάτων για την Α’ και τη Β’ Λυκείου.

Πίσω από το τρίπτυχο «Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής – Τράπεζα θεμάτων – Περικοπή θέσεων στα ΑΕΙ» δεν κρύβεται καμιά πρόθεση για τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, αλλά η άρρητη επιδίωξη της κυβέρνησης για την επαναφορά του ακραία ταξικού μοντέλου επιλογής φοιτητών προ της δεκαετίας του ’80. Ο εξεταστικός μαραθώνιος, τον οποίο δύσκολα θα αντέξουν οικονομικά οι μαθητές από τα λαϊκά στρώματα, σε συνδυασμό με τις συνεχείς περικοπές του αριθμού των φοιτητών και την σταδιακή εξαθλίωση του δημόσιου σχολείου θα οδηγήσουν μοιραία σε μια εκπαιδευτική δυστοπία όπου τις ελάχιστες διαθέσιμες θέσεις, ιδίως στις λεγόμενες «ευγενείς» σχολές, θα καταλαμβάνουν σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα παιδιά εύπορων οικογενειών.

Σε μία εποχή που η κοινωνία, αλλά και η εκπαιδευτική κοινότητα, προσπαθούν με κάθε τρόπο να εντοπίσουν και να θεραπεύσουν τα τραύματα από τις συνέπειες της πανδημίας και του διετούς, σχεδόν, εγκλεισμού, την στιγμή που καθημερινά ανακύπτουν ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα στις νέες και τους νέους, η κυβέρνηση αδιαφορεί επιδεικτικά για αυτά τα προβλήματα και εστιάζει το ενδιαφέρον της στον αποκλεισμό των νέων από την ανώτατη εκπαίδευση. Η επιλογή αυτή, μάλιστα, έρχεται σε δυσαρμονία με τον στόχο της Ε.Ε. για αύξηση του ποσοστού αποφοίτων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, γεγονός που προκαλεί απορίες, όταν στην κυβέρνηση βρίσκεται ένα κόμμα που δηλώνει φιλευρωπαϊκό…

Η σπουδή της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας έχει σαφές ιδεολογικό πρόσημο, και αποσκοπεί στα κάτωθι:

  • Στον αποκλεισμό, όπως προαναφέρθηκε, ενός μεγάλου τμήματος μαθητών προερχόμενων κατά βάση από τις λαϊκές οικογένειες, από την πρόσβαση στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ώστε να συνεχιστεί η αναπαραγωγή των εκπαιδευτικών και κοινωνικών ανισοτήτων.
  • Στην εξυπηρέτηση των κοντόφθαλμων συμφερόντων της ελληνικής επιχειρηματικής τάξης που ζητά από την κυβέρνηση μάζες ημιμαθών, χωρίς ουσιαστικά προσόντα, νέων (αυτών που αποκλείει έντεχνα η ηγεσία του ΥΠΑΙΘ με τα νομοθετήματά της), ώστε να τους εξοντώνει εργασιακά και να τους αμείβει με ψίχουλα.
  • Πιο ειδικά, στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των επιχειρηματιών της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Οι αποκλεισμένοι από την ανώτατη εκπαίδευση θα υποχρεώνονται είτε να εργαστούν ως ανειδίκευτοι εργάτες, είτε να ξενιτευτούν για να σπουδάσουν ή να βρουν δουλειά, είτε να εγγραφούν σε Ιδιωτικά ΙΕΚ και Κολλέγια. Στην τελευταία, μάλιστα, περίπτωση, οι διακηρύξεις περί Αριστείας πάνε περίπατο, καθώς αρκεί μόνο η δυνατότητα της οικογένειας του κάθε υποψήφιου σπουδαστή να μπορεί να καταβάλει τα, καθόλου ευκαταφρόνητα, δίδακτρα προκειμένου να εκπληρώσει το όνειρό του.

Η πολιτική αυτή δεν πλήττει απλώς τους υποψήφιους φοιτητές που προέρχονται από τα στρώματα των μη προνομιούχων. Πλήττει κατά κύριο λόγο την οικονομία και την ανάπτυξη της χώρας. Η απαίτηση των επιχειρηματιών για εργατικό δυναμικό χαμηλών προσόντων και εύκολα χειραγωγούμενο διαιωνίζει το βαθύ αναπτυξιακό πρόβλημα της Ελλάδας, καθώς θα εξακολουθούμε να παράγουμε εις το διηνεκές προϊόντα έντασης εργασίας που είναι φθηνά και χαμηλής ποιότητας, ενώ θα εισάγουμε πανάκριβα προϊόντα έντασης γνώσης. Είναι φανερό ότι οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης στους πολιτικούς της συμμάχους κρατούν δέσμιο το μέλλον της χώρας και της νέας γενιάς.

Η κοινωνία, οι εκπαιδευτικές συλλογικότητες, το εργατικό και το φοιτητικό κίνημα έδωσαν ηρωικούς αγώνες μετά την πτώση της Χούντας για να ανατραπεί το όνειδος του περίκλειστου Πανεπιστημίου που ανήκε μόνο στους γόνους της ελίτ, για να υπάρξει κοινωνική κινητικότητα, ίσες δυνατότητες για όλους, ελπίδα για το αύριο. Είναι χρέος όλων  των πολιτών να ακυρώσουν τα σχέδια της κυβέρνησης και της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΙΘ που αποτελούν εφιάλτη όχι μόνο για τα παιδιά μας, αλλά και για το αύριο όλων μας.